(برگرفته از نشریه تخصصی هنرای تجسمی/ شماره 46/ دی‌ماه 1402)

تولید دانش اقتصاد هنر
معرفی کتاب‌های شاخص اقتصاد هنر

امیر شکیبا

یادداشت

1404/07/08

در طول چند دهه گذشته، نوعی ادبیات شامل ابزارهای تئوری و تحلیل اقتصادی برای مسائل و چالش‌های عرصه هنر و فرهنگ به کار رفته است. اقتصاددانانی که این زمینه را بررسی کرده‌اند، عموما منشأ اقتصاد فرهنگ معاصر را در سال 1966- سال انتشار اولین اثر عمده در دوران مدرن که به طور خاص به اقتصاد هنر اختصاص داده شده است- می‌دانند. این موضوع نشان داد که تحلیل اقتصادی می‌تواند سهم بخش هنر در اقتصاد، نقش سیاست عمومی و مسائل مرتبط با عرضه و تقاضای خدمات هنری را روشن کند.

در طول سالیان اخیر، علاقه به اقتصاد هنر به طور پیوسته افزایش یافت و زمینه‌هایی مانند تقاضا برای هنر، عملکرد اقتصادی هنرمندان، نقش بخش غیرانتفاعی و زمینه‌ها و بسترهای عملی در این عرصه را در برگرفت. بر این اساس موضوعاتی همچون اقتصاد و صنایع فرهنگی (رسانه‌ها، فیلم‌ها، صنعت انتشارات، موسیقی عامه‌پسند)، مدیریت میراث و موزه، گالری‌های هنر، پرسش‌های مربوط به حقوق مالکیت (به‌ویژه حق چاپ و انتشار) و نقش فناوری‌های ارتباطی جدید گسترش یافت و علاوه بر همنشینی اقتصاد و هنر و شکل‌گیری مباحث میان‌رشته‌ای تحت عنوان اقتصاد هنر، آن را هم‌راستا و در کنار رشته‌هایی از جمله مدیریت، تاریخ هنر، فلسفه هنر، جامعه‌شناسی، حقوق و صنایع خلاق فرهنگی قرار داد.

اگر چه موضوعات مرتبط با اقتصاد فرهنگ، اقتصاد هنر و صنایع خلاق فرهنگی در قالب رشته تخصصی و قابل اعتنا در دانشکده‌های هنر و اقتصاد دنیا به‌ویژه در کشورهای توسعه‌یافته اهمیت یافته و در زمره علوم معاصر و کاربردی قرار گرفته، اما موضوعات و چالش‌های آن در ایران مسیر تازه‌تری را تجربه می‌کند و تهیه و تدوین و انتشار منابع مکتوب در قالب تألیف و ترجمه ضروری به نظر می‌رسد. کتاب‌هایی که در این بخش معرفی شده اند ،انتخابی به‌گزین از منابع معتبر و کاربردی و آگاهی‌بخش در مورد اقتصاد هنر و مسائل مرتبط با آن است.

 

کوسه شکمپر؛ ناقابل 12 میلیون دلار

پروندهای درباره اقتصاد هنر معاصر

نویسنده: دن تامپسون

ترجمه: اشکان زهرایی

ناشر: کتاب رهنما

دُن تامپسون، استاد بازاریابی و اقتصاد در رشته‌ MBA مدرسه‌ کسب‌وکار دانشگاه یورک (تورنتو) است. او تجربه‌ تدریس در مدرسه‌ اقتصاد لندن و مدرسه‌ کسب‌وکار هاروارد را نیز در کارنامه‌ خود دارد. تامپسون در لندن و تورنتو زندگی می‌کند و از آنجایی که خود یک مجموعه‌دار آثار هنری است، در این کتاب تلاش می‌کند تا مطالعه‌ای دقیق (و البته جذاب) در سازوکار اقتصاد هنر معاصر ارائه کند.

هنر معاصر چگونه بازاریابی می‌شود و سرمایه‌گذاری در هنر معاصر چه نتیجه‌ای دارد؟ چطور ممکن است یک سرمایه‌گذار هوشمند ساکن نیویورک 12 میلیون دلار برای خرید جسد نیمه‌فاسد یک کوسه پول بدهد؟ چه می‌شود که یک نقاشی اثر جکسون پولاک که با پاشیدن رنگ روی یک تخته‌ چوبی کشیده شده، به قیمت ۱۴۰ میلیون دلار فروخته می‌شود؟ این‌ها نمونه‌هایی از سؤالاتی است که این کتاب سعی می‌کند با زبانی ساده به آنها پاسخ دهد. از طرفی دیگر، کتاب تلاش می‌کند تا رابطه‌ پیچیده‌ میان هنرمندان، دلالان آثار هنری، حراجی‌ها، گالری‌ها، نمایشگاه‌گردانان، مجموعه‌داران، موزه‌ها، نهادهای هنری، آرت‌فرها، منتقدان هنری، سرمایه‌داران و عوامل دیگر دنیای هنر را بررسی کند تا خواننده درک روشن‌تری از ماجراهای پشت‌پرده به‌دست آورد.

«کوسه 12 میلیون دلاری» رویکرد و نگاهی جدید را در اقتصاد و روانشناسی دنیای هنر معاصر دنبال می‌کند. «دن تامپسون» در این کتاب سوالاتی که برای هر مصرف‌کننده آثار هنری پیش می‌آید را مطرح می‌کند و به دنبال پاسخ آنها ذهن خواننده را به چالش می‌کشد؛‌سوالاتی از این قبیل که چرا فقط در سال 2006 و با اختلافی حیرت‌انگیز در سال 2007 ، برای آثار 131 هنرمند معاصر، قیمت‌ها رکوردی تازه را ثبت کرد؟ دن تامپسون در تلاش است تا تعیین کند چه چیزی باعث ارزشمند شدن آثار خاص می‌شود در حالی که عده دیگری در دنیای هنر نادیده گرفته می‌شوند. او پول، شهوت و خودبزرگ‌بینی دنیای هنر را جست‌وجو می‌کند.این کتاب برای اولین‌بار به بررسی اقتصاد و استراتژی‌های بازاریابی می‌پردازد که بازار هنر مدرن را قادر به تولید چنین قیمت‌های نجومی می‌کند.

تامپسون با استفاده از مصاحبه با مدیران خانه‌های حراج، نمایندگی‌های هنری، هنرمندان و خریدارانی که بازار را مدیریت می‌کنند به نتایج چشمگیری می‌رسد و خواننده را در دنیای عجیب هنر مدرن بیدار نگه می‌دارد و در آخر باید گفت که «کوسه شکم پر» 12 میلیون دلاری چیزهای زیادی را نشان می‌دهد که حتی خریداران با تجربه حراج نیز نمی‌دانند.

خواندن این کتاب که مشهورترین کتاب حوزه‌ اقتصاد هنر در جهان است، برای هنرمندان تجسمی، مجموعه‌داران، گالری‌داران، دلالان آثار هنری، عوامل موزه‌ها، خبرنگاران هنر و اشخاص و نهادهای علاقه‌مند به سرمایه‌گذاری در هنر توصیه می‌شود.

 

چرا هنرمندان فقیرند؟

درآمدی به اقتصاد استثنایی هنر

نویسنده: هانس آبینگ

ترجمه: حمیدرضا ششجوانی، لیلا میرصفیان

ناشر: نشر تحقیقات نظری اصفهان

هانس ابینگ، استاد سابق اقتصاد فرهنگ در دانشگاه «اراسموس» روتردام و عکاس و نقاش شناخته‌شده‌ای در اروپای مرکزی و یکی از نظریه‌پردازان این حوزه است. او در این کتاب سعی دارد از منظر پدیدارشناختی با درون‌کاوی یک هنرمند اقتصاددان، قواعد حاکم بر رفتار هنرمند، بازار هنر، مصرف‌کننده کالای هنری و علل و پیامدهای سهم گسترده هدیه در هنر و درآمد اندک هنرمندان را تحلیل کند. وی در هر فصل از این کتاب یک نمونه مرتبط با موضوع را ارائه می‌کند و ضمن تحلیل آن نمونه خاص، نتیجه را به موارد مشابه تعمیم می‌دهد.

ابینگ در این کتاب شیوه‌‌ جذابی را در قوم‌شناسی تجربی با رویکرد تفسیری در اقتصاد به کار می‌گیرد. کتاب چرا «هنرمندان فقیرند؟» مناسب هنرمندان، مدیران هنری، سیاستگذاران هنری، اقتصاددانان علاقه‌مند به هنر، دانشجویان هنر و اشخاصی است که در حرفه‌های مرتبط با هنر فعالیت می‌کنند. کتاب با زبانی ساده و روان و البته با مفاهیمی عمیق نگاشته شده است و از همین بابت کسانی که تخصص کافی در زمینه اقتصاد ندارند هم می‌توانند از این کتاب بهره گیرند. این کتاب همچنین جزو منابع د‌رسی دانشگاه‌های اروپایی در رشته‌های اقتصاد هنر، جامعه‌شنا‌سی هنر، مطالعات فرهنگی، اقتصاد فرهنگ، تاریخ هنر، بازاریابی هنر و مدیریت هنر است.

اگرچه این کتاب تحلیلی درباره مناسبات حاکم بر اقتصاد و هنر در اروپای مرکزی است، اما با توجه به روش‌شناسی نظام‎مندی که دارد و این که به عنوان مرجع بین‌المللی برای تحقیقات دانشگاهی پذیرفته شده است، می‌تواند همچون مدلی نظری و تحلیلی برای پژوهش در حوزه اقتصاد هنر به کار آید و راهگشای خوانندگان ایرانی باشد.

 

اقتصاد هنر ایران

مجموعه مقالات

به کوشش محمدرضا مریدی

ناشر: مؤسسه تألیف، ترجمه و نشر آثار هنری «متن»

مجموعه حاضر حاصل دستاوردهای ارائه‌شده در همایش اقتصاد هنر ایران است که به ‌منظور توسعه نظری اقتصاد هنر و مطالعه میدانی در بازار هنر ایران برگزار شد. در این همایش با پرسش درباره ابعاد مختلف اقتصاد هنر سعی شده تا گزارش‌های تازه و واقع‌گرایانه‌ای از وضعیت بازار هنر ایران به دست آید. از این رو در بخشی از مقالات به روندها و رویکردهای بازار هنر پرداخته شده و در برخی دیگر کلیت بازار هنر مورد بحث قرار گرفته است.

از آنجا که اقتصاد هنر از یک سو به جنبه‌های اقتصادی همچون تولید، اشتغال و عایدی کالاهای فرهنگی -هنری و از سوی دیگر به جنبه‌های اجتماعی مانند تقاضای فرهنگی، دسترسی، انتخاب‌های ذوقی و ترجیح مصرف‌کننده مربوط است، در برنامه‌ریزی اجتماعی و مباحث توسعه فرهنگی باید به طور ویژه‌ای به تعامل اقتصاد و هنر پرداخت.

از این رو برخی مقالات ارائه‌شده در این کتاب با رویکردی مدیریتی به اقتصاد و بازار هنر پرداخته و برخی دیگر به تحلیلی اقتصادی حقوق مالکیت معنوی اختصاص یافته است. مجموعه مقالات اقتصاد هنر ایران در سال 1396 به کوشش محمدرضا مریدی و در قطع وزیری منتشر شده است.

 

مجموعه مقالات همایش پژوهشی اقتصاد هنر ایران

به کوشش مجید سرسنگی، سجاد باغبانماهر

ناشر: انتشارات مطالعات بین رشته‌ای

کتاب «اقتصاد هنر ایران» به کوشش مجید سر‌‌سنگی و سجاد باغبان‌ماهر از سوی انتشارات مطالعات بینارشته‌ای منتشر شده است. این کتاب شامل 20 مقاله است که همه آنها در همایش اقتصاد هنر ایران در پاییز سال (1393) با دبیری علمی مجید سرسنگی در خانه هنرمندان ایران برگزار شد.

محمدرضا آزاده‌فر، محمد سریر، حمیدرضا شش‌جوانی، ناصر فکوهی، شایسته مدنی و محمدرضا مریدی، اعضای شورای علمی و داوری مقالات این همایش بودند. همچنین سجاد باغبان‌ماهر، معاون پژوهشی وقت، خانه هنرمندان دبیر اجرایی این همایش بود.

مقالات منتشرشده در این کتاب موارد زیر را شامل می‌شوند:

-‌‌«نقش بازدارندگی رادیو و تلویزیون‌های فارسی‌زبان داخلی و خارجی در توسعه اقتصاد هنرهای اجرایی در ایران» محمدرضا آزاده‌فر

-«تحلیل جهت‌دهی اقتصاد به گفتمان هنر» سجاد باغبان‌ماهر و علی‌اکبر جهانگرد

-«هنرمندان تجسمی و شیوه‌های مصرف درآمد هنری، نمونه موردی: مجسمه‌سازان» لیلا بهرامی

-«بررسی نقش اقتصاد در رشد تئاتر گیلان در عصر قاجار» عباس پناهی و نگار شیخان

-‌«تاثیر عملکرد کانال‌های ارائه آثار هنرهای تجسمی بر خلق ارزش» انسیه ترابی و فاطمه اکبری

-«بازتاب تحولات اجتماعی در اقتصاد هنر ایران» علی‌اکبر جعفری‌خواه

-«تحلیل سازوکارهای سرمایه‌گذاری بانک‌ها در عرصه هنر: مطالعه موردی عملکرد بانک پاسارگاد» علی اکبر جهانگرد

-«موزه‌های هنری بانک‌ها و چالش‌های کارکردی» رضا دبیری‌نژاد

-«بازار هنر ایران و گفتمان‌های مسلط» آروشا مشتاقی زاده

-«الگوی سرمایه‌گذاری دولتی در اقتصاد فرش دوره صفوی» حسن قاسمی‌نژادراینی و محسن عبداللهی

-«عرضه و فروش آثار تجسمی با نگاهی به حراجی تهران» علی رنگچیان و عباس نسل‌شاملو

-«موقعیت‌یابی و تبلیغات؛ نیاز امروز تجارت جهانی فرش دستباف ایران» علی وندشعاری

-«مقدمه‌ای بر بازشناسی و آسیب‌شناسی نسبت هنر و اقتصاد در هنرهای سنتی» علیرضا هاشمی‌نژاد

-«بررسی نقش آتلیه شخصی هنرمندان در قیاس با سایر جایگاه‌های فروش آثار هنرهای تجسمی در ایران» وحید شارک و مصطفی گودرزی

-«شناسایی عوامل فردی و اجتماعی موثر بر تقاضای مد لباس ایرانی، مطالعه موردی: زنان اصفهان» نوشته مریم مولازاده

-«سیاست‌های حمایتی و یارانه‌های هنر: نگاهی به نتایج و آثار احتمالی حمایت و پرداخت یارانه‌ها به بخش فرهنگ و هنر» حمیدرضا شش‌جوانی

-«انسان‌شناسی و سیاست در موزه‌داری شهری، در نقد منطق مجموعه‌داری» ناصر فکوهی

-«تاثیر شبکه‌های اجتماعی بر فروش آثار هنری» رویا کاربخش و حسین پویا

-«زن و مصرف هنری خانواده» شایسته مدنی‌لواسانی

-«کپی برابر اصل: اقتصاد نسخه‌های کپی آثار هنری و پیشنهادی برای بازار نقاشی ایران» محمدرضا مریدی و معصومه تقی‌زادگان

 

اقتصاد فرهنگ و هنر

نویسنده: برونو فری

ترجمه: امیرحسین مجتهدزاده

ناشر: انتشارات دنیای اقتصاد

برونو فری (متولد 4 مه 1941 در بازل، سوئیس) اقتصاددان سوئیسی و استاد مهمان اقتصاد سیاسی در دانشگاه بازل است. موضوعات تحقیقاتی «فری» شامل اقتصاد سیاسی و اقتصاد شادی است. آثار منتشرشده وی شامل مفاهیمی برگرفته از روانشناسی، جامعه‌شناسی، فقه، تاریخ، هنر و الهیات است.

این کتاب، پژوهشی در باب رابطه هنر با اقتصاد و بازار و مالکیت است که چاپ اول آن در سال 1400منتشر شده است. اقتصاد فرهنگ و هنر با تعداد زیادی از موضوعات متنوع، از جمله اینکه هنر برای جامعه تا چه حد ارزش دارد، چگونگی نحوه کارکرد بازار هنر و حراج‌های هنری، ویژگی‌های بازار کار هنرمندان و نقش آثار کپی و تقلبی در هنر سر و کار دارد. در این کتاب حوزه‌های گوناگون فرهنگ و هنر نظیر اپرا، تئاتر، فستیوال‌ها، فیلم‌ها، موزه‌ها، میراث فرهنگی و گردشگری فرهنگی تجزیه و تحلیل می‌شود.

سرانجام جنبه‌های مختلف حمایت عمومی از هنرها مورد بررسی قرار می‌گیرد و مشخص می‌شود که هنر باعث شادی مردم می‌شود. این کتاب همچنین مروری بر تاریخچه بازار‌‌‌های هنری ارائه می‌دهد، به ارزش هنر و رفتار مصرف‌کننده در جهت کسب هنر می‌پردازد و تأثیر هنر را بر اقتصاد کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه جهان بررسی می‌کند.

 

اقتصاد هنر

نویسنده: ویکتور گینزبرگ، دیوید تراسبی

ترجمه: محمدرضا مریدی، مریم لاوی، معصومه تقیزادگان، زهرا شریعتیفر

ناشر: بدخشان

اقتصاد هنر ناظر بر شناخت مناسبات و تعاملات بین حوزه‌های آفرینش و مصرف و تجارت کالاهای هنری است. این دانش با استفاده از نظام آماری و جمع‌آوری و پردازش داده‌ها، قادر خواهد بود دولت را در تخصیص و تجهیز اعتبارات فرهنگی از محل منابع عمومی یاری کند. همچنین این دانش در اتخاذ شیوه‌های حمایتی و هدایتی مناسب به منظور تشویق و ترغیب مشارکت بخش غیردولتی در فعالیت‌های هنری و فرهنگی و افزایش سهم سرمایه‌گذاری افراد و بنگاه‌های هنری در تولید و عرضه کالاها و خدمات فرهنگی در حوزه سیاستگذاری و برنامه‌ریزی کمک‌کننده است.

این کتاب شامل 14 فصل است و سرفصل‌های زیر را در بر می‌گیرد:

1- تعریف کالاهای فرهنگی و هنری 2- هنر و فرهنگ در تاریخ تفکر اقتصادی 3- فرهنگ و توسعه اقتصادی 4- هنرها و سیاست اقتصادی 5- هنر در اقتصاد جدید 6- حراجی‌ها یا مزایده‌های هنری 7- سرمایه‌ انسانی و بازارهای کار هنرمندان 8- سازمان صنایع هنر و سرگرمی 9- کپی‌رایت، هنر و اینترنت 10- تحلیل اقتصادی قوانین هنر 11- کپی آثار هنری 12- میراث فرهنگی 13- فرهنگ در توسعه شهری  و منطقه‎ای 14- حوزه‌های فرهنگی و نقش آنها در کشورهای توسعه‌یافته و در حال توسعه.

کتاب حاضر منتخبی از مجموعه مقالات اقتصاد هنر و فرهنگ را شامل می‌شود و هدف اصلی ترجمه و انتشار آن ارائه منبعی تازه برای محققان اقتصاد هنر در ایران است.

 

مطالعه بازار مالی و اقتصادی هنرهای تجسمی معاصر ایران

وحید شاکر، مصطفی گودرزی

ناشر: نشر مهر نوروز

بازار هنرهای تجسمی از مباحث مهم عصر کنونی است و مطالعه و پژوهش در آن عرصه ضروری به نظر می‌رسد. مقدمه‌ای بر مطالعه بازار مالی و اقتصادی هنرهای تجسمی معاصر ایران در سه دهه اخیر، حاصل مطالعات چندین‌ساله نویسندگان است که به جزئیات اقتصاد هنرهای تجسمی در ایران معاصر پرداخته است. تحقیق در باب تاریخچه اقتصاد هنرهای تجسمی در ایران و جهان از دیگر بخش‌های این کتاب است. نویسندگان در این کتاب به تعاریف و مفاهیم کلیدی حوزه اقتصاد هنر پرداخته‌اند و بر این باورند که پیش کشیدن این موضوعات، خود سرآغازی بر رفع ابهامات و آشفتگی آن است. این کتاب برگرفته از پژوهشی است که در دانشکده هنرهای تجسمی پردیس هنرهای زیبا (دانشگاه تهران) انجام شده است. این کتاب به موضوعاتی چون اقتصاد هنر، بازار هنر، عرضه و تقاضا، کالای هنری، دلالان و واسطه‌گران، حراجی‌های هنری، سرمایه فرهنگی و مواردی از این قبیل پرداخته است.

 

اقتصاد هنر

نگرشی زیباییشناسی به رابطه میان برخی مکاتب هنری و علم اقتصاد

علیرضا رحیمی بروجردی

ناشر: انتشارات مهر نوروز

علیرضا رحیمی بروجردی متولد ۱۴ اردیبهشت ۱۳۳۵ در تهران، اقتصاددان، نویسنده، شاعر و استاد تمام دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران است. بروجردی پس از اخذ مدارک لیسانس و فوق‌لیسانس از دانشگاه ایالتی کالیفرنیا (ساکرامنتو)، در سال ۱۹۸۸ میلادی به اخذ دکترای تخصصی در اقتصاد بین‌الملل از دانشگاه ایالتی کانزاس در آمریکا نایل آمد. او در این کتاب با نگاه به رابطه میان علم اقتصاد و مکاتب هنری از دریچه زیبایی‌شناسی و عجین‌سازی این دو با هم، زمینه فهم علم اقتصاد و زوایای ناپیدای آن را فراهم کرده است. این کتاب همچنین آن بخش از ذهن هنرمندان بزرگ دنیا همچون ادوارد مونگ، متورن رینیه، پل سزان، رابرت کرایلی، آندره برتون و ... را که از شرایط اقتصادی- اجتماعی عصر خویش تاثیر پذیرفته بودند را ترسیم کرده است. در بخشی از این کتاب آمده است: «استفاده از سبك امپرسیونیسم در ادبیات مثل نقاشی با تكیه بر جزئیات، استعاره‌ها و یافته‌های ذهنی می‌تواند دنیای پیرامونی را برای مخاطب جذاب‌تر كند، همان طور كه تمامی رمان «گتسبی بزرگ» سرشار از استعاره‌های جذاب و پركشش است، همین روش را نیز می‌توان در تحلیل‌های اقتصادی به كار گرفت و از كنار رویدادهای اقتصادی صرفا با مشاهده، عینی‌گرایی و عقلایی عبور نكرد. تحلیل‌های اقتصادی چنانچه متكی بر تلاش‌ها، جستارهای ذهنی، خصوصیات رفتاری، ویژگی‌های روانی، اجتماعی، عقیدتی، فكری و ساختارهای ذهنی اقتصاددان باشد، دربرگیرنده جذابیت بیشتری برای افراد جامعه بوده و آنها می‌توانند تعامل بهتری با نظریه‌های اقتصادی از این سنخ پیدا كنند».

 

اقتصاد هنر معاصر

بازارها، راهبردها و نظام ستارهسازی

نویسنده: السیا زرلونی

ترجمه: حمیدرضا ششجوانی، لیلا میرصفیان

ناشر: مؤسسه تألیف، ترجمه و نشر آثار هنری فرهنگستان هنر «متن»

السیا زرلونی دانش‌آموخته اقتصاد از دانشگاه سیتی لندن و استاد اقتصاد هنر در دانشگاه آییوِالام ایتالیاست. وی در این کتاب با الهام از مدل‌های اقتصاد خرد به بررسی نظام اقتصادی دنیای هنر معاصر پرداخته و سعی دارد با ترکیب اطلاعات حوزه‌های متفاوت از پس پیچیدگی‌ها و تفاوت بازار هنر در مقابل سایر بازارهای متعارف برآید. بخش عمده کتاب حاضر برگرفته از پژوهش نویسنده از سال ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۲ با حمایت بورس ماری کوریِ اتحادیه اروپاست که آن را به زبان ایتالیایی نوشته و سپس به کمک جولیا روسو به انگلیسی بازنویسی کرده است. کتاب اقتصاد هنر معاصر از یک‌سو حاوی اطلاعات تخصصی نظام نهادی بازار هنر معاصر جهان (شامل کارنماها، نمایشگاه‌ها، گالری‌ها، حراجی‌ها، صندوق‌های سرمایه‌گذاری هنر، رسانه‌های بازار هنر، بانک‌ها، بورس‌های هنر و موزه‌های هنری معتبر) است و از سوی دیگر به تحلیل رفتار بازیگران اصلی نظام هنر معاصر، هم در طرف تقاضا (بازدیدکنندگان، مجموعه‌داران و شرکت‌های خصوصی) و هم در طرف عرضه (هنرمندان، دلالان هنر، حراجی‌ها و نمایشگاه‌ها) می‌پردازد.

یکی دیگر از مزیت‌های این کتاب این است که با استفاده از مدل‌های نظری و تحلیل تجربی، اقتصاد صنعتی را در رشته‌هایی مانند تاریخ هنر، بازاریابی و مالیه وارد کرده تا بازار هنر معاصر را از دیدگاهی بینارشته‌ای تحلیل و تبیین کند.

این کتاب بی‌آنکه دستورنامه‌ای سفت‌وسخت باشد، مراحل اصلی زنجیره تولید در بخش هنر را مرور می‌کند، خلاصه‌ای مفید و مختصر از بازیگران نظام هنر معاصر ارائه می‌دهد و یافته‌هایش را با اتکا به اطلاعات و داده‌های مفهومی و عملی تأیید می‌کند. بنابراین، دانشجویان مشتاق می‌توانند از این کتاب برای درک عوامل پیچیده حاکم بر بازار هنر معاصر استفاده کنند. همچنین کارشناسان فرهنگ، مجموعه‌داران و سرمایه‌گذاران احتمالی یا هنردوستانی که برای مشاوره سریع، تنها به مرجعی نیاز دارند که اطلاعات پایه‌ را در اختیارشان بگذارد، می‌توانند از این کتاب بهره‌مند شوند.

 

رونق

پولهای زیاد ابردیلرها و صعود هنر معاصر

نویسنده: مایکل اشنیرسون

ترجمه: نیما ابطحی

ناشر: آوام‌سرا

کتاب «رونق» راوی مسیر هنر به ‌مثابه کلیدی برای قفل‌های بسیار است، از ظهور مقتدرانه زنان به‌عنوان گردانندگان اصلی و تأثیرگذار تا راه‌حلی برای بحران‌های مالی. در این کتاب می‌بینیم که چگونه جهان هنر از زیبایی به بیانگری، اعتراض و تأثیرگذاری تغییر جهت می‌دهد و چگونه افرادی سختکوش برای نجات این جهان بی‌مرز و پیش‌بینی‌ناپذیر تلاش کرده‌اند و چگونه تلاش‌هایشان منجر به گشودن راه‌های تازه برای فرهنگ و اقتصاد شده ‌است.

تمرکز اصلی این کتاب بر افراد است و به ‌خوبی دوران‌های مختلف صعود و سقوط هنر را با بازه‌های زمانی تقسیم‌بندی کرده است، هرچند محور اصلی کتاب دیلرها یا فروشندگان آثار هنری هستند، اما اشنیرسون به‌خوبی نشان می‌دهد که چگونه فروش هنر به شاخصه‌های بی‌پایان فرهنگی، اقتصادی، تبلیغاتی، سیاسی و اجتماعی وابسته است.

در این کتاب روند شکل‌گیری پیوند هنر و پول را می‌بینیم که چگونه ظاهری جدایی‌ناپذیر پیدا کرد و چگونه هنرمندان و گالری‌داران در برابر آن ایستادگی کرده و می‌کنند، چگونه برخی هنرمندان و چهره‌های شاخص در زیر بار جهان سرتاسر مادی کمر خم می‌کنند و می‌شکنند و برخی نیز همه این جهان را به سخره می‌گیرند و برخی چگونه اقتصاد را به نفع هنر و هنر را به نفع فرهنگ و فرهنگ را به نفع پیشرفت اجتماعی به کار می‌گیرند و چگونه کشورها از موزه‌ها به‌مثابه ریه‌های
فرهنگ بهره می‌برند. 

کتاب رونق درحدود 700 صفحه و با بیشترین جزئیات ممکن و با روایتی داستان‌گونه مخاطب را به گردشی در دنیای هنر امروز می‌برد و برخلاف کتاب‌های مشابه بدون جانبداری و از دیدگاه فردی از درون جامعه هنری نوشته شده ‌است. خواندن این کتاب پاسخ مفیدی به خواننده ایرانی خواهد داد، اینکه جهان هنر دیگر مانند قدیم رمانتیک و شاعرانه نیست و بیشتر از گذشته با اقتصاد پیوند خورده، اما این دلیل بر نفی جایگاه فرهنگی و اجتماعی هنر نیست ،بلکه بازگوکننده و‌ضع موجود و اقتضائات زمانه است.

 

واسطهگری هنر معاصر

کتاب مرجع هنرگردانها، مجموعهدارها و هنرمندان

نویسنده: لوئیزا باک، دانیل مککلین

ترجمه: پردیس پرتو، شهاب مباشری

ناشر: چاپ و نشر نظر

لوئیزا باک منتقد و روزنامه‌نگار و مسوول بخش هنر معاصر روزنامه هنر لندن است که علاوه‌بر مقالات ادواری و نویسندگی برای نشریات، چند کتاب در مورد هنر معاصر منتشر کرده است. دانیل مک‌کلین هم وکیلی است که در حوزه مالکیت معنوی و مالکیت فرهنگی و هنری تخصص دارد. او هم چنین به طور مستقل هنرگردانی می‌کند و مقالات و کتاب‌هایی را درباره حقوق مادی و معنوی هنرمندان منتشر کرده است. کتاب واسطه‌گری هنر معاصر، یک راهنمای عملی و یک رمزگشای فرآیندی است که با وجود محبوبیت گسترده هنر معاصر و تعداد روزافزون آثاری که در حوزه‌های عمومی و خصوصی با واسطه‌گری خلق شده‌اند، برای بسیاری گنگ و رازآلود است.

این کتاب حامیان بالقوه را با هر بودجه، انگیزه و بلندپروازی آماده می‌کند تا بتوانند واسطه خلق یک یا چند اثر برای خودشان بشوند و به آنها آنچه را ممکن است با آن روبه‌رو شوند، نشان داده است. خواندن این به هنرگردان‌ها، مجموعه‌دارها و هنرمندان پیشنهاد می‌شود.