محمدعلی ترقی‌جاه نقاش نوگرا و خودآموخته ایرانی بود. او با این‌که در رشته مهندسی مکانیک تحصیل کرده بود، اما مهندسی را رها کرد تا رویای نقاشی را دنبال کند. دریافت مدال طلای مسابقات هنری دانشگاه‌های ایران در سال ۱۳۴۶ این نقاش را به ادامه راه ترغیب کرد. اولین نمایشگاه انفرادی ترقی‌جاه در تهران در سال ۱۳۵۰ و نخستین نمایشگاه خارجی او همزمان با انقلاب ۵۷ در نمایشگاه بین‌المللی هنر بازل سوئیس برپا شد. پس از این نمایشگاه بود که آثار او به محافل بین‌المللی هنر راه یافت و در مراکز مهم هنری نیویورک، توکیو، دهلی، پکن، پاریس، زوریخ و اشتوتگارت به نمایش درآمد.
ترقی‌جاه در ابتدا به شیوه واقع‌نمایی نقاشی می‌کرد، اما از اواسط دهه ۱۳۵۰ تمایلات ذهنی و مدرنیستی در نقاشی‌هایش بروز پیدا کرد و به بیان ساده کودکانه و شاعرانه تمایل یافت و بعدها از امکانات نگارگری ایرانی و خوشنویسی بهره گرفت. این نقاش از سال ۱۳۶۰ سبک خاصی که مشخصه‌اش اسب‌های تجریدیافته بود را پایه نهاد که بارزترین نشان هنری وی شد. او در جهان تصویری منحصر‌به‌فرد خود، اسب‌های چکیده‌نگارانه معروفش که برگرفته از فرم اسب در نگارگری ایرانی بود را تثبیت کرد. فام‌های قهوه‌ای و گرم مرکب و آکریلیک که روی بوم آمده، در ترکیب با گیاهان، خروس‌ها، اسب‌ها و زنانی که در پیش‌زمینه ترسیم شده، قصه‌های فولکلور و سنتی را یادآوری می‌کند. این نقاش در برخی آثارش اشعار صوفیانه را همراه نقش‌های تابلو کرد تا علاوه‌بر بهره‌گیری از زیبایی‌شناسی خط، مخاطب را به سنت ادبی و عرفانی ارجاع داده و خصلت شاعرانه را در آثارش به نمایش بگذارد.
در سال ۱۳۷۷ موزه بین‌المللی هنر قرن ۲۱ آمریکا (TIMOTCA) آثار او را به عنوان نماینده هنر ایران نمایش داد. برخی از آثار وی در موزه هنرهای معاصر تهران، موزه هنرهای مدرن شارجه، موزه نوتردام هلند و موزه ورلد نگهداری می‌شود. مؤسسه فرهنگی هنری نام هم آثار متعدد و متمایزی از این هنرمند را در گنجینه خود نگهداری می‌کند.
محمدعلی ترفی‌جاه در ۲۱ مردادماه ۱۳۸۹ و درحالی‌که به‌تازگی از نمایشگاه موفق سوئیس به ایران بازگشته بود، در ۶۷ سالگی درگذشت.
دکتر ابرهارد فرانک، نقاش، استاد دانشگاه و رئیس انجمن نقاشان آلمان، آثار ترقی‌جاه را به لحاظ ایجاز و شاعرانگی به رباعیات خیام تشبیه کرده و چنین نوشته است: «اولین احساسی که با نگاهی گذرا به آثار این نمایشگاه به هرکس دست می‌دهد، نظم دقیق تابلوها و بی‌وزنی‌شان است که انگار در فضا معلق‌اند و تأثیری همچون تأثیر نامه‌های گران‌بهای قدیمی بر انسان باقی می‌گذارند».
فا
جستجو